| کێش | 150 g |
|---|---|
| جۆر | کتێب |
| جۆری بڵاوکراوە | چاپکراو |
| نووسەر | هێمن شەریف‌نیا |
| بوار | دیوانی شیعر |
بەرهەمی پەیوەندیدار
-
حه‌سار و سه‌گه‌کانی باوکم
11,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
«هه‌ركێ ئه‌م حه‌ساره‌ی به دڵ نییه، با بڕوات.. من چاك ده‌زانم له ده‌ره‌وه‌ی ئێره چییان لێ دێت.. حیكمه‌تی من نه‌بووایه ئه‌م حه‌ساره وێران ده‌بوو.. خشت به خشتی جێده‌ستی منی پێوه دیاره، به‌م پشتانه كاریته و شه‌قڵه‌كانیم هێناوه، ئه‌وه‌نده پێوه‌ی هیلاك بووم، هه‌قی ئه‌وه‌م هه‌یه ئه‌وه‌ی زمان هه‌ڵبێنێته‌وه، له ڕه‌گه‌وه زمانی ببڕم.. خه‌یاڵی خۆتان خراپ مه‌كه‌ن.. له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م حه‌ساره‌ی من و دوور له چاوه‌كانی من كه‌ستان ناژین، ئه‌گه‌ر ئه‌وانه به هه‌ق كوڕ و كچی منن، با خزمه‌تی حه‌ساره‌كه بكه‌ن، هه‌ر یه‌كه و ئیشی خۆی جوان ڕاپه‌ڕێنێت، ئه‌و كوڕه‌شی كه له من هه‌ڵده‌گه‌ڕێته‌وه، موسته‌هه‌قی سه‌ربڕین و خه‌ساندنه…
-
گرەوی بەختی هەڵاڵە
49,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
ئەوە چارەنووسی تۆیە هەڵاڵە، کە خەنجەرێک شاخەو شاخ، شارەو شار و وڵاتەو وڵات شوێنت بکەوێ، تا لێرە، لە ستۆکهۆلم، لە گەڕەکی فلەمینسبێرگ، نهۆمی چوارەمی باڵەخانەی ژماره هەژدە لە سنگت بچەقێ. خەنجەرێکی مشتوو کارەبا کە سەری مشتووەکەی سەرە داڵێکی ئاسنی بێ، بە دەندووک و زاری کراوە و، چاوەکانیشی دوو چاڵی رەش بن. کێ دەزانێ ئەو خەنجەرە لە کێلانی ئێستا ونبوویدا قەفی پشتێنی چەند نەوە لە پیاوانی وڵاتی بەردی پشکنێوە؟ …
-
مەکەنزی و کورد
12,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
ناوی مەکەنزی وەک پسپۆڕی زمان و ئەدەبی کوردی لە پەنجاکانی سەدەی بیستەمدا بڵاو بووەوە و تا سەرەتای هەشتاکان ئەم ناوە لە ئەورووپا و بەتایبەت لە بریتانیا هاوڕێ بوو لەگەڵ چەمکی کوردناسی و توێژینەوە لە زمان و ئەدەبی کوردی.
مەکەنزی بۆ کۆمەڵانی کورد، بە تایبەت، کاتێ ناسرا کە مامۆستای نەمر تەوفیق وەهبی چووە شەڕە جەنگی و بە نووسینی وتاری «دوو تەقەلای بەسوود»، هەوڵی دا بەرپەرچی بۆچوونەکەی بداتەوە کە لەگەڵ باوەڕی باوی کورداندا یەکی نەدەگرتەوە و یەکبوونی زمانی کوردی و مادی نەدەسەلماند.
«به‌شێک له پێشه‌کی وه‌رگێڕ» -
دواشه‌وی دابه‌زینی عیسا
40,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
لە ڕاھی ئەو ئاسمانەی خۆشت دەوێت پێ مەخەرە سەر پلەی یەکەمی پەیژەکەت.. تۆ بۆ ئەوە نەھاتبوویت… نا… عیسای برام… نا… نە بگری و نە ئاوڕی ماڵئاوایی بدەوە… دەزانم چەندە نائومێد و دۆڕاو و تووڕەی لە دونیا و بنیادەمەکانی، گەر نیازتە لەم تۆفانەدا تەنیا بەجێمان بێڵیت؟ ئەوەیان لە خوڵقی پێغەمبەرانەت ناوەشێتەوە… تێ دەگەم… رازی دڵت دەخوێنمەوە کە پەلەتە تا کازیوەی نەداوە سەرکەویت و بەڵکو تکامان بۆ بکەیت تۆفانەکە بخەوێنیت و نغرۆ نەبین… نا… دیارە گوێم لێ ناگریت و نیازێکی دیکەت لە دڵدایە کە ھەر خۆت و ئاسمان دەیزانن… وەک پڵنگێکی بریندار بەسەر پەیژەکەدا پلەکان دەبڕیت… تا تەواو لە چاوانم ون نەبوویت.. بەرلەوەی بگەم بە شوێنی بەتاڵ دەنێو تابلۆکەدا و خاڵی لە تۆ، بە خۆم و خاچەوە، ناچارم لە خەو بێدارت بکەمەوە چونکە ھەرگیز ڕەوا نییە لێرەدا کۆتایی بێت، کۆتاییەک کە من دەزانم شایەستەم.. بەرگەی دەگرم.. بەڵام کەس ئەم تابلۆیە ھەڵناواسێت و سەیری ناکات..
-
-
وەنەوشە – کۆمەڵی بەرهەمەکانی محەممەد سدیق مەحموودی
38,000 تومان30,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
وەنەوشە بەرهەمی ساڵانی ١٣٣٥ تا ١٣٥٨ی هەتاوییە. ئەم کتێبە بەرهەمەکانی شاعیر وەکوو شیعرەکان و پەخشانەکانی دەگرێتەوە. هەر وەها قسەی شاعیران و نووسەرانی دیکەش سەبارەت بە بەرهەمەکانی ئەم کەسایەتییە و فەرهەنگۆکی هۆنراوەکان و پەخشانەکان لە خۆ دەگرێت.
-
دیوانی نالی
40,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
نالی؛ ناوی خدر و كوڕی ئه‌حمه‌دی شاوه‌یسی ئالی به‌گی مكایه‌لییه. ساڵی 1800 له گوندی «خاك و خۆڵ» له ده‌شتی شاره‌زوور هاتۆ‌ته دنیاوه. بۆ خوێندن زۆربه‌ی شاره‌کانی وه‌ک سنه و سابڵاخ و زه‌ردیاوای قه‌ره‌داغ و هه‌ڵه‌بجه و سلێمانی گه‌ڕاوه و دواپله‌ی خوێندنی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی بڕیوه و ئیجازه‌ی مه‌لایه‌تی وه‌رگرتووه. زۆرتری ده‌وره‌ی خوێندنی له خانه‌قای مه‌ولانا خالیدی نه‌قشبه‌ندی له سلێمانی تێپه‌ڕ کردووه. سه‌رچاوه‌ی شیعر‌ـ‌وتن و ئیلهاماتی، “حه‌بیبه” ناوێک بووه که دواتر بووه‌ته هاوسه‌ری ژیانی.
له ساڵی 1830 ده‌چێ بۆ حه‌ج و دواتریش ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ شام. دوای ئه‌وه‌ی له 1834دا شێعره به‌ناوبانگه‌که‌ی “شاره‌زوور” بۆ “سالم” ده‌نووسێ و وه‌ڵامی “سالم” ده‌بیستێ، ڕوو ده‌کاته ئه‌سته‌مبووڵ. به ژیانی خه‌رقه‌پۆشییه‌وه ڕای‌ئه‌بوێرێ تا له ساڵی 1856 هه‌ر له‌وێ کۆچی دوایی ده‌کات و له گۆڕستانی “ئه‌با ئه‌یووب ئه‌نساری”دا ده‌نێژرێ.
ئەو لایه‌نانه‌ی که له شێعری نالیدا به‌ر چاو ده‌که‌ون، ئەمانەن: دڵداری، وەسف، نزا و پاڕانەوە له خودا، بیری وڵات و… تاد.
نالی له بواری شێعری دڵداریدا زه‌وقێکی بێ هاوتای هه‌یه و به ترۆپکی ئه‌و چه‌شنه شێعره له ناو ئه‌ده‌بی کلاسیکی کوردیدا دێته ئه‌ژمار. -
دیوانی مەحوی
60,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
مەحوی؛ ناوی مەلا محەمەد و کوڕی مەلا عوسمانی باڵخییە. ساڵی ١٨٣٦ لە شاری سلێمانی له دایک بووە. حەوت ساڵان بووە خراوەتە بەر خوێندن. بۆ خوێندن چۆتە سنە و سابڵاغ. پاشان گەڕاوەتەوە سلێمانی و ئەوسا چووە بۆ بەغدا و ئیجازەی مەلایەتی لەوێ لە لای موفتی زەهاوی وەرگرتووە. ساڵی ١٨٦٢ گەڕاوەتەوە سلێمانی و بووە بە ئەندامی دادگا. ساڵی ١٨٦٨ بە هۆی کۆچی دوایی باوکییەوە دەستی لە کاری میری کێشاوەتەوە و بووتەوە بە مەلا. ساڵی ١٨٨٣ چووە بۆ حەج و لەوێوە چوووە بۆ ئەستەمبووڵ و لە ڕێگای پیاوماقووڵانی کوردەوە چاوی بە سوڵتان عەبدولحەمیدی عوسمانی کەوتووە. سوڵتان ڕێزێکی زۆری لێ دەگرێ و فەرمانی داوە خانەقایەکیان لە سلێمانی بۆ کردۆتەوە کە ئێستا بە «خانەقای مەحوی» بەناوبانگە. مەعاشێکیشی بە ناوی خزمەت کردنی هەژارانەوە بۆ بڕیوەتەوە. کە گەڕاوەتەوە بۆ سلێمانی تا مردنی لە تەشرینی یەکەمی ١٩٠٦دا هەر خەریکی دەرس وتنەوە بووە و لە یەکێ لە ژوورەکانی خانەقاکەی خۆیدا بە خاک سپێردراوە. زۆربەی شێعرەکانی حەزرەتی مەحوی ئاوێتەی عیرفان و فەلسەفەن و گەلێک وێنا و خەیاڵی ورد و ناسکیان تێدا بەکار هاتووە و زیاتر لە دوو قاڵبی غەزەل و قەسیدەدا هۆنراونەتەوە.
-
لێدوانەکان
هێشتا لێدوانێک نەنووسراوە.