دیوانی ئەحمەد موختار جاف
27,000 تومان
ئه‌حمه‌د موختار، کوڕی وه‌سمان پاشای گه‌وره‌ی جاف و عادڵه خانمه و برا بچووکی شاعیری ناوداری کورد تاهیر به‌گی جافه. ساڵی 1898 له هه‌ڵه‌بجه له دایک بووه. هه‌ر له‌وێ ده‌ست ده‌کا به خوێندن. بێجگە لە زمانی کوردی، فارسی و تورکی و عەرەبی و کەمێکیش ئینگلیزی فێر ده‌بێت.
له ساڵی 1919ه‌وه تا 1924، بۆ ماوه‌یه‌ک قایمقامی هه‌ڵه‌بجه بووه و پاشان بووه به نوێنه‌ر له پارله‌مانی عێراقدا.
ئه‌حمه‌د موختار به‌گ ئاواتی زۆر گه‌وره‌ی هه‌بوون. خولیای ئه‌وه‌ی هه‌بووه که کاروانی پێشکه‌وتن و مۆدێرنه وڵاتی کوردانیش بگرێته‌وه و خۆشی له‌و بواره‌دا، له دواڕۆژی نیشتماندا جێی دیار بێ.
له 6ی شوباتی 1935دا له ته‌مه‌نی 38 ساڵیدا به گوللە‌‌ی چه‌کی ده‌ستێکی نادیار له سه‌ر چۆمی «سیروان» ده‌کوژرێ و جوانه‌مه‌رگ ده‌بێت. له گوندی «عه‌بابه‌یلێ» له په‌نا گۆڕی تاهیر به‌گی برایدا نێژراوه.
به بڵاوبوونه‌وه‌ی چیرۆکی «مه‌سه‌له‌ی ویژدان» له ساڵی 1970دا، ناوی چووه ڕیزی یه‌کێ له پێشه‌نگه‌کانی چیرۆکی کوردییه‌وه.
ئەم شاعیرە بەتوانایە لە ھەموو بوارەکاندا شێعری وتووە و سه‌ره‌ڕ‌ای شێعری دڵداری، ھەڵبەستە نیشتمانییەکانی لە ڕیزی پێشەوەی ئه‌و چه‌شنه شێعره له سەرەتای سەدەی ڕابردوودا دادەنرێن.
2 لە ئەمباردایە
| کێش | 280 g |
|---|---|
| جۆری بڵاوکراوە | چاپکراو |
| جۆر | کتێب |
| ژمارە لاپەڕە | ١٥٥ |
| نووسەر | ئەحمەد موختار جاف |
| بوار | دیوانی شیعر, وێژە و ئەدەبیات |
| ISBN | 978-600-8912-08-8 |
| چاپەمەنی | مانگ |
بەرهەمی پەیوەندیدار
-
تەمی سەر خەرەند
30,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
ئەو هەموو شارانەی پڕن له دز و چەتە و پیاوکوژ و جوامێر، ئەو هەموو عاشقانەی دەمرن و ناگەن بە وەسڵی یار… ئەو ئەژدیهایانەی بەری ڕووباریان دەگرت و… ئەو هەموو سیمرخەی بەسەر شاراندا دەیان گەڕاندم… ئەو هەموو ساڵ و ڕۆژ و مانگانه… ئەو هەموو کەلاوە و کۆشکانه… من دەمزانی سینەی نەنکم گەلێ لەوە تەنگتره جێی ئەو هەموو مەملەکەتانەی تیا ببێتەوە… هەر بۆیه ئەوەنده گران بەسەر سەرمەوەیه… وەها گەمارۆی باڵا ساوا و کوڵەکەمی دا که ئیدی تەواو… من هیچم نەدەدی… هیچم نەدەبیست… هاژەهاژی چەمەکەی ناو خەرەندیش له هەردوو گوێمدا دەمرد و… دەخنکا… خۆیشم بەده‌م قوڵپی هەنسکەوە هەناسه بە هەناسه… دەخنکام و… لە ناو تەمدا بزر دەبووم…!
-
-
دیوانی نالی
40,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
نالی؛ ناوی خدر و كوڕی ئه‌حمه‌دی شاوه‌یسی ئالی به‌گی مكایه‌لییه. ساڵی 1800 له گوندی «خاك و خۆڵ» له ده‌شتی شاره‌زوور هاتۆ‌ته دنیاوه. بۆ خوێندن زۆربه‌ی شاره‌کانی وه‌ک سنه و سابڵاخ و زه‌ردیاوای قه‌ره‌داغ و هه‌ڵه‌بجه و سلێمانی گه‌ڕاوه و دواپله‌ی خوێندنی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی بڕیوه و ئیجازه‌ی مه‌لایه‌تی وه‌رگرتووه. زۆرتری ده‌وره‌ی خوێندنی له خانه‌قای مه‌ولانا خالیدی نه‌قشبه‌ندی له سلێمانی تێپه‌ڕ کردووه. سه‌رچاوه‌ی شیعر‌ـ‌وتن و ئیلهاماتی، “حه‌بیبه” ناوێک بووه که دواتر بووه‌ته هاوسه‌ری ژیانی.
له ساڵی 1830 ده‌چێ بۆ حه‌ج و دواتریش ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ شام. دوای ئه‌وه‌ی له 1834دا شێعره به‌ناوبانگه‌که‌ی “شاره‌زوور” بۆ “سالم” ده‌نووسێ و وه‌ڵامی “سالم” ده‌بیستێ، ڕوو ده‌کاته ئه‌سته‌مبووڵ. به ژیانی خه‌رقه‌پۆشییه‌وه ڕای‌ئه‌بوێرێ تا له ساڵی 1856 هه‌ر له‌وێ کۆچی دوایی ده‌کات و له گۆڕستانی “ئه‌با ئه‌یووب ئه‌نساری”دا ده‌نێژرێ.
ئەو لایه‌نانه‌ی که له شێعری نالیدا به‌ر چاو ده‌که‌ون، ئەمانەن: دڵداری، وەسف، نزا و پاڕانەوە له خودا، بیری وڵات و… تاد.
نالی له بواری شێعری دڵداریدا زه‌وقێکی بێ هاوتای هه‌یه و به ترۆپکی ئه‌و چه‌شنه شێعره له ناو ئه‌ده‌بی کلاسیکی کوردیدا دێته ئه‌ژمار. -
تەنگانە
16,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
ورمزخانی عێلبەگی ئەگەر بیزانیایە ئەو پەیکەرە بچکۆلە قوڕقوشمه، کەی و چۆن کراوتە گەردنی، گوێی بە زریزە ئاڵتوونەکەی نەدەدا، دەیپساند و بە ڕقەوە سەیرێکی دەکرد و دوور لە چاوی خێڵەکەی، بەودیو یاڵەکەدا فڕێی دەدایە دۆڵەکەوه؛ تا ڕۆژێک لە ڕۆژان کەس سۆراخی نەکا. ئەگەر دایکی، بیبی نێرگسی ڕەحمەتی بمایه، ڕەنگە ڕۆژیک لەو ڕۆژانەی کە ورمز بەسەر غوڵام سەردار، فەرماندەی لەشکری شای لە شان و شکۆ کەوتوودا دەینەڕاند و دەیگوت: «بە شا بڵێ، من، ورمزخانی عێلبەگی، کوڕی ئیمام قولیخانی کۆگیلۆ، لەو کاتەوە لە داوێنی دایکم بەر بوومەتەوە نەمزانیوە ترس چییه.»
-
ئەفسانەی چیای ئاگری
15,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
هەموو ساڵێ، کە بەهار بە تارای گوڵاڵان دەخەمڵێ، دنیا وە گوڕوگاڵان دەکەوێ، شوانەکانی چیای ئاگری لە هەر چوار کەنارەوە دێن، کەپەنەکەکانیان لە سەر خۆڵە مس‌ڕەنگەکەی گۆلی کووپە ڕادەخەن و لە سەری دادەنیشن.
لەگەڵ سوورایی ئاسۆدا بلوێرەکانیان لە بەر پشتێنەکانیان دەردێنن، تووڕەیی ئاگری دەژەنن، سەودا و ئەوینی ئاگری لێ دەدەن، تا ڕۆژ ئاوا دەبێ، جا هەنگێ مەلێکی سپی… -
کۆی چیرۆکه‌کان – شێرزاد حەسەن
30,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
خۆری دەم کەل لە پرتەقاڵێکی گەورە دەچوو، ئەو پرتەقاڵەی مناڵە داهۆڵەکان دیویانە و تامیان نەکردووە، ئەمجارەیان تۆزەکە زەڕکەفتی و… زەردەپەڕیش هەموو گەردیلەیەکی دادەگیرساند… دە داهۆڵە مناڵ لە پشتی پیکەبەکە کەوتبوونە سەر یەکدی، هەزاران مەلیش ببوونە چەتری سەر سەریان، دەتوت دەیانەوێ دڵی مناڵە داهۆڵەکان بدەنەوە، بە چریکەیەکی جەرگبڕ ئاسمانیان کاس دەکرد وەک ئەوەی بیانلاوێننەوە، چەلەبی سەری لە پەنجەرەکەوە دەرهێنا و تـفی هەڵدەدا، مەل و فڕندەی دونیای بە نەفرەت دەکرد، کتوپڕ بارانی ڕیقنە دایکرد و بەر ده‌م و لووت و سمێڵ و چەناگە و چاوی چەلەبی کەوت، هەر زوو ژیژک ئاسا سەری بردەوە ژوورێ، لە ڕقانا و بێئاگا لە خۆی دەستی ڕاستەی بەردا و کۆڵەمستێکی خێواندە سەر و جامانەی حەمە داهۆڵ و پەڕاندی.. ئەم خەنییەوە.. بێ ئەوەی بزانێ بۆ؟!
-
وەنەوشە – کۆمەڵی بەرهەمەکانی محەممەد سدیق مەحموودی
38,000 تومان30,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
وەنەوشە بەرهەمی ساڵانی ١٣٣٥ تا ١٣٥٨ی هەتاوییە. ئەم کتێبە بەرهەمەکانی شاعیر وەکوو شیعرەکان و پەخشانەکانی دەگرێتەوە. هەر وەها قسەی شاعیران و نووسەرانی دیکەش سەبارەت بە بەرهەمەکانی ئەم کەسایەتییە و فەرهەنگۆکی هۆنراوەکان و پەخشانەکان لە خۆ دەگرێت.
-
مینۆرسکی و کورد
36,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
سەبارەت بە مینۆرسکی گەلێک بابەت نووسراوە و من هیچی ترم نییە لێیان زیاد بکەم، تەنیا ئەوە نەبێ مینۆرسکی لەچاو ڕۆژهەڵاتناس و کوردناسە ئەورووپییەکانی تر خزمەتێکی بەرچاوی بە مێژووی گەلەکەمان کردووە…
وتارەکانی مینۆرسکی نموونەیەکی سەرکەوتوو لە توێژینەوەی قووڵ و پسپۆڕانەن. وەک لە دەقی وتارەکاندا دەبیندرێ هەندێ جار نووسەر بۆ دەرخستنی ڕاستییەک ئەوەندەی مووقەڵێشی کردووە و بە شێوەیەک لە بابەتەکە ورد بووەتەوە خوێنەر سەرسام دەمێنێ. بە بڕوای من ئەمڕۆ تەنانەت لە ئەورووپاش کەسانی وەک مینۆرسکی کەمن. ناوبراو وتارەکانی بە زمانی ئینگلیزی نووسیون بەڵام لە سەدان سەرچاوەی یۆنانی، لاتین، فەڕەنسی، ئاڵمانی، ڕووسی، تورکی، مغولی و فارسیش کەڵکی وەرگرتوون…
«به‌شێک له پێشه‌کی وه‌رگێڕ» -
شانامه‌ی کوردی ـ به‌رگی یه‌که‌م: ڕووسه‌م و زووراو
40,000 تومانبەردەستبوون: لە ئەمباردایەتەواو بووە
شانامەی کوردی یەکێکە لە چیرۆکە حەماسییەکانی زمان و ئه‌ده‌بیاتی کوردی و بە پێی لێکۆڵینەوەی بێھرووز چەمەن‌ئارا ئەو چیرۆکە حەماسییە پێکھاتەیەکی سەربەخۆی ھەیە و لە بنەڕەتدا پێوەندی نییە بە شانامەی فارسییەوە. ئەم ساغکردنەوەیە نامەی دکتۆرای بەڕێز چەمەن‌ئارایە و بڕیارە وەک یەکێک لە وانەکانی خوێندکارانی بەشی زمانی کوردی لە زانکۆی سنە بخوێندرێت.
ھەروەھا ئەم کتێبە بەرگی یەکەمی شانامەی کوردییە و کاک بێھرووز بڕیارە لە داھاتوودا بەرگەکانی دیکەی ئەم چیرۆکە ئامادە و پێشکەشی خوێندکاران و توێژەرانی تامەزرۆی ئەدەبیاتی کۆنی کوردی بکات.
لێدوانەکان
هێشتا لێدوانێک نەنووسراوە.